سنجش تأثیر سواد رسانه‌ای در استفاده از فضای مجازی بر اخلاق اجتماعی کاربران(مورد مطالعه: دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای تخصصی مدیریت دولتی، استادیارگروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت، اقتصاد و حسابداری دانشگاه پیام

2 دکترای تخصصی مدیریت دولتی، استادیار گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت، اقتصاد و حسابداری دانشگاه پیام.

3 کارشناس ارشد مدیریت دولتی دانشکده مدیریت دانشگاه پیام نور.

چکیده

هدف: سواد رسانه‌ای و اخلاق اجتماعی دو مقولۀ مهم در عصر کنونی‌اند. نظر به اهمیت این دو مقوله، هدف تحقیق حاضر، سنجش تأثیر سواد رسانه‌ای و مؤلفه‌های آن بر اخلاق اجتماعی کاربران بود. روش: این پژوهش، توصیفی- همبستگی از نوع کاربردی و جامعۀ آماری آن، شامل کلیۀ دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب بود. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامۀ استاندارد بود که روایی و پایایی آنها مجدد تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از مدل‌سازی معادلات ساختاری تحت نرم‌فزار اسمارت پی.ال.اس استفاده شد. یافته‌ها: متغیّر سواد رسانه‌ای و مؤلفه‌های آن بر اخلاق اجتماعی جامعۀ هدف، تأثیر مثبت و معناداری دارد. ضریب تعیین به دست آمده نشان می‌دهد که 5/92 درصد از واریانس متغیّر اخلاق اجتماعی توسط سواد رسانه‌ای تبیین می‌شود. کلیۀ شاخصهای برازش مدل نشان‌دهندۀ برازش مطلوب مدل تحقیق‌اند. نتیجه‌گیری: افراد واجد سواد رسانه‌ای، در استفاده از فضای مجازی کمتر در معرض آسیبهای اخلاق اجتماعی قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • ایمان‌زاده، علی؛ جواد کریمی و فاطمه فرجپور بناب(1398). «اثربخشی آموزش سواد رسانه‌ای بر کاهش اضطراب اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه تبریز». پژوهشهای ارتباطی،‌ ش4(26): 173-207.
  • پاتر، دبلیو جیمز(1391). بازشناسی رسانه‌های‌های جمعی با رویکرد سواد رسانه‌ای. ترجمۀ امیر یزدیان و همکاران. قم: مرکز پژوهشهای اسلامی صدا وسیما.
  • حق‌پرست، امیرحسین؛ عباسعلی قیومی و زهرا امیرحسینی(1397). «رابطۀ سرمایه و سلامت اجتماعی و سواد رسانه‌ای با کاهش آسیبهای اخلاقی در شبکۀ اجتماعی اینستاگرام». مطالعات میان‌فرهنگی، ش 35(13): 41-70.
  • خوش‌زبان، علی؛ محمد سلطانی‌فر و علی دلاور(1398). «نقش مؤلفه‌های احساسی و اخلاقی سواد رسانه‌ای در توسعۀ سرمایۀ اجتماعی در بین شهروندان تهرانی». مطالعات فرهنگ ارتباطات، ش 48(20): 37-60.
  • داوری، علی و آرش رضازاده(1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزارPLS . تهران: جهاد دانشگاهی.
  • رجب‌زاده، احمد(1376). «ارزشها و ضعف وجدان کاری در ایران». نامۀ پژوهش، ش 5(2): 54-73.
  • سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی(1397). تفکر و سواد رسانه‌ای. تهران: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران، چ سوم.
  • سپاسگر شهری، ملیحه(1384). «رویکردهای نظری به سواد رسانه‌ای». پژوهش و سنجش، ش 44(12): 118-137.
  • صالحی امیری، سید رضا و علی کریمی خوزانی(1395). «نقش اخلاق اجتماعی بر امنیت اجتماعی و عمومی». اخلاق در علوم و فنّاوری، ش ۱(۱1): ۱۱-۱۸.
  • طلوعی، علی(1391). سواد رسانه‌ای: درآمدی بر شیوۀ یادگیری و سنجش. تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها.
  • غلامپور، مهدی و سید محسن بنی‌هاشمی(1398). «تأثیر سواد رسانه‌ای بر سرمایۀ فرهنگی؛ مطالعۀ موردی: مؤسسات فرهنگی قرآنی اصفهان». مطالعات رسانه‌ای، ش3(14): 127-139.
  • قربانی، محمدرضا؛ بهشته نیوشا و فاطمه شاطریان(1395). «ساخت و هنجاریابی آزمون سواد رسانه‌ای جوانان شهر تهران». پژوهشهای ارتباطی، ش 4(23): 73-98.
  • مرکز پژوهشهای صدا و سیما(1395). جنگ نرم، نفوذ و سواد رسانه‌ای. تهران: اداره کل پژوهشهای اسلامی رسانه.
  • مصباح یزدی، محمدتقی(1380). اخلاق در قرآن. جلد سوم. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  • ملکی، فرحناز(1395). «بررسی تأثیر سواد رسانه‌ای بر آسیبهای سازگاری، روانی و اعتقادی شبکه‌های اجتماعی موبایلی در نوجوانان». دانش انتظامی اصفهان، ش 7: 116-81.
  • میرزایی ملکان، محمد و زهره توکلی(1397). «بررسی وضعیت اخلاق اجتماعی در میان شهروندان کرمان». مطالعات اجتماعی ایران، ش 4(12): 109-123.
  • نصیری، بهاره؛ بهاره بخشی و سید محمود هاشمی(1391). «اهمیت آموزش سواد رسانه‌ای در قرن بیست و یکم». مطالعات رسانه‌ای، ش 18(7): 149-158.
  • Durak, Yildiz H. & M. Saritepeci (2019). “Modeling the effect of new media literacy levels and social media usage status on problematic internet usage behaviours among high school students”. Education and Information Technologies. Issue 4: 1-21.
  • Fornell, C. & D. Larcker (1981). “Structural equation models with unobservable variables and measurement error”. Journal of Marketing Research, 1(18): 39-50.
  • Geraee, N.; MH. Kaveh, D. Shojaeizadeh & H.R. Tabatabaee (2015). “Impact of media literacy education on knowledge and behavioral intention of adolescents in dealing with media messages according to Stages of Change”. J Adv Med Educ Prof., 3(1): 9-14.
  • Hulland, J. (1999). “Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: a review of four recent studies”. Strategic management journal, 20(2): 195-204.
  • Mehraj, A.; N. Bhat & H.R. Mehraj (2014). “Impacts of media on society: A sociological perspective”. Humanit Soc Sci Invent, 6(3):56-64.
  • Sekarasih, Laras; Erica Scharrer, Christine Olson, Gamze Onut & Kylie Lanthorn (2018). “Effectiveness of a School-Based Media Literacy Curriculum in Encouraging Critical Attitudes about Advertising Content and Forms among Boys and Girls”. Journal of Advertising, 47, Issue 4: 362-377.
  • Scharrer, E. & S. Ramasubramania (2015). “Intervening in the Media’s Influence on Stereotypes of Race and Ethnicity: The Role of Media Literacy Education”. Journal of social issues. 1(71): 171-185.
  • Tugtekin, E.B. & M. Koc (2019). “Understanding the relationship between new media literacy, communication skills, and democratic tendency: Model development and testing”. New Media & Society, 146144481988770. doi:10.1177/1461444819887705
  • Xie, X.; X. Gai & Y. Zhou (2019). “A meta-analysis of media literacy interventions for deviant behaviors”. Computers & Education. 1(139): 146-156.
  • Yuliarti, Monika; Septyanto Prakoso & Likha Anggreni (2018). “The Importance of Social Media Literacy for Students in Globalization Age”. KnE Social Sciences. 2.10.18502/kss.v2i4.886.
  • Zhang, H. & C. Zhu (2016). “A study of digital media literacy of the 5th and 6th grade primary students in Beijing”. The Asia-Pacific Education Researcher, 4(25): 579–592.
  • Davari, Ali & Arash Rezazadeh (2013). Structural equation modeling with PLS software. Tehran: University Jihad Publishing Organization.
  • Educational Research and Planning Organization (2018). Media thinking and literacy. Tehran: Iran Textbook Publishing Company. Third edition.
  • Eloquent, Ali; Mohammad Soltanifar & Ali Delavar (2019). “The Role of Emotional and Ethical Components of Media Literacy in the Development of Social Capital among Tehran Citizens”. Communication Culture Studies, 48(20): 37-60.
  • Gholampour, Mehdi & Seyed Mohsen Bani Hashemi (2019). “The Impact of Media Literacy on Cultural Capital: A Case Study of Quranic Cultural Institutions in Isfahan”. Media Studies, 3(14): 127-139.
  • Ghorbani, Mohammad Reza; Beheshteh Newsha & Fatemeh Shaterian (2016). “Construction and Standardization of Tehran Youth Media Literacy Test”. Communication Research, 4(23): 73-98.
  • Haqparast, Amir Hossein; Abbas Qayyumi Ali & Zahra Amir Hosseini (2018). “The relationship between capital and social health and media literacy with reducing moral damage in the social network Instagram”. Intercultural Studies, 35(13): 41-70.
  • Imanzadeh, Ali; Javad Karimi & Fatemeh Farajpour Bonab (2019). “The effectiveness of media literacy training on reducing information anxiety of Tabriz University students”. Communication Research, 4(26): 173-207.
  • Maleki, Farahnaz (2016). “Study of the effect of media literacy on adaptation, psychological and belief harms of mobile social networks in adolescents”. Isfahan Disciplinary Knowledge, 7: 81-116.
  • Mesbah Yazdi, Mohammad Taghi (2001). Ethics in the Quran. third volume. Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute.
  • Mirzaei Malekian, Mohammad & Zohreh Tavakoli (2018). “Study of the situation of social ethics among the citizens of Kerman”. Social Studies of Iran, 4(12): 109-123.
  • Nasiri, Bahareh; Bahareh Bakhshi & Seyed Mahmoud Hashemi (2012). “The Importance of Media Literacy Education in the 21st Century”. Media Studies, 18(7): 149-158.
  • Potter, W. James (2012). Recognition of mass media with media literacy approach. Translated by: Amir Yazdian; Paiam Azadi and Mona Nadali. Qom: Islamic Research Center of Radio and Television.
  • Radio and Television Research Center (2016). Soft warfare, media influence and literacy. Tehran: General Directorate of Islamic Media Research.
  • Rajabzadeh, Ahmad (1997). “Values and weakness of work conscience in Iran”. Research Letter, 5(2): 54-73.
  • Salehi Amiri, Seyed Reza & Ali Karimi Khozani (2016). “The Role of Social Ethics in Social and Public Security”. Ethics in Science and Technology, 1(11): 11-18.
  • Sepasgar Shahri, Maliha (2005). “Theoretical Approaches to Media Literacy”. Research and Assessment, 44(12): 118-137.
  • Toloui, Ali (2012). Media Literacy: An Introduction to Learning and Assessment. Tehran: Office of Media Studies and Planning.

 

فرهنگ در دانشگاه اسلامی
دوره 11، شماره 41
زمستان 1400
صفحه 653-676

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار